ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΦΑΒΙΕΡΟΥ
ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Καλημέρα.
Σήμερα έχουμε
ανάβαση
στο Κάστρο
του Φαβιέρου.
Αυτό το
μονοπάτι
πάντα
μου δίδει
μεγάλη
ενέργεια.
Ο τόπος
είναι ιστορικός
αναμφίβολα.
Σε αυτό το χώρο
δημιουργήθηκε
ο Τακτικός
Στρατός.
Όμως, παλαιότερα
ήταν φρούριο
των Αθηναίων
στην περίοδο του
Πελοποννησιακού
πολέμου.
Εδω συναντώ:
Τον Κάρολο Φαβιέρο.
Τον στρατηγό
Μακρυγιάννη.
Τον Πιέτρο Γκάμπα.
Τον Ιωσήφ Αμπάτη.
Όλους εκείνους
που πολέμησαν
για την Ακρόπολη
των Αθηνών!.
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΦΑΒΙΕΡΟΥ
Το Κάστρο του Φαβιέρου είναι ένα οχυρό του 19ου αιώνα, που καταασκευάσθηκε σε υψόμετρο περίπου 80 μέτρων, πάνω στο λόφο του Στενού των Μεθάνων, στη στενή λωρίδα γης που συνδέει τα Μέθανα με την Πελοπόννησο.
Το κάστρο έκτισε το 1826 ο Γάλλος φιλέλληνας στρατηγός Νικόλαος Κάρολος Φαβιέρος (1782-1855). Ο Φαβιέρος οργάνωσε το πρώτο Ελληνικό τακτικό σώμα στρατού (εξ ού και το όνομα του απέναντι χωριού, Τακτικούπολη). Κτίστηκε πάνω στα ερείπια αρχαίας οχύρωσης που είχε κατασκευαστεί τον 5ο αιώνα π.Χ. κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο από τον Αθηναίο στρατηγό Νικία.
Το κάστρο συνολικής έκτασης περί τα 235 τ.μ.
Η καλύτερα διατηρημένη πλευρά είναι η νοτιοανατολική πρόσοψη μήκους 20μέτρων που πλαισιώνεται από δύο κυλινδρικούς πύργους.
Πίσω από το κάστρο προς τα βορειοδυτικά υπάρχει ένα μεγάλο πλάτωμα που μάλλον ήταν μέρος της αρχαίας οχύρωσης.
Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΦΑΒΙΕΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ
Τα Μέθανα, το 1826 έγιναν το κέντρο του αγώνα. Ο Γάλλος Κάρολος Φαβιέρος οργάνωσε στο Στενό, τον ελληνικό τακτικό στρατό. Με αφορμή το γεγονός ότι στην περιοχή στρατοπέδευσε ο τακτικός στρατός, το χωριό Ντάρα ή Δάρα μετονομάστηκε σε Τακτικούπολη. Ο Φαβιέρος ήταν στρατιωτικός και φιλέλληνας. Σπούδασε στην Πολυτεχνική σχολή του Παρισιού και συμμετείχε το 1807 σε αποστολή στην Κωνσταντινούπολη και διακρίθηκε στην εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Ιβηρική Χερσόνησο και στη Ρωσία. Το 1824 ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το επόμενο έτος η ελληνική κυβέρνηση του ανέθεσε τη διοίκηση του τακτικού στρατού. Ο τακτικός στρατός παρέλασε για πρώτη φορά στις 5 Οκτωβρίου 1825. Ο άνδρες που αποτελούσαν αρχικά τον τακτικό στρατό ανέρχονταν σε 400, αργότερα έγιναν 3.000.
Το 1826 ο τακτικός στρατός αριθμούσε 2.000 άνδρες. Μετά την διαφωνία με τον Γ. Καραϊσκάκη ο Φαβιέρος κατέφυγε στα Μέθανα, όπου αναδιοργάνωσε τον τακτικό στρατό. Στις 30 Ιουλίου, του 1826, μετακινήθηκε προς την Ελευσίνα και στις 8 Αυγούστου συμμετείχε σε μάχη με τους Τούρκους στο Χαιδάρι. Ο στρατός ενώθηκε με τους άνδρες του Καραισκάκη και άλλων οπλαρχηγών. Ο Φαβιέρος επέστρεψε στα Μέθανα μαζί με τους άνδρες του, μετά την παράδοση της Ακρόπολης στους Τούρκους, που έγινε στις 25 Μαίου 1827. Στα Μέθανα σώζεται ακόμα το φρούριο, μαζί με τους τέσσερις πυργίσκους, όπου στρατοπέδευσε ο τακτικός στρατός. Το φρούριο αυτό ονομάζεται το «Κάστρο του Φαβιέρου» και βρίσκεται στην στρατηγική θέση στο Στενό, λίγα μέτρα μακρύτερα από τα αθηναϊκά τείχη που σώζονται από τον 5ο αιώνα π.Χ.
Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ
Στα Μέθανα ήρθε και ο στρατηγός Μακρυγιάννης, το 1826, προκειμένου να συναντήσει τον Κ. Φαβιέρο, με εντολή της τότε Διοίκησης και συμμετείχε ενεργά στη συγκρότηση του τακτικού στρατού. Στα απομνημονεύματα του, ο στρατηγός Μακρυγιάννης, γράφει για τα Μέθανα: «Δια να μην γένη αυτό το κακό, να κοπή ο Περαίας, πολέμησαν όλοι το Φαβιέ και πήρε τον ταχτικόν και πήγε εις τα Μέθενα, σ’ ένα έρημον και νοσώδη τόπον, κ’ έφκειασε εκεί κάστρο και σπίτια. Κι’ ως νοσώδης ο τόπος, αφανίστηκαν οι άνθρωποι και χάθηκαν κακώς κακού». Επίσης σε άλλο σημείο γράφει: «Ήρθαν και τα άλλα τα μέλη της Επιτροπής της Διοίκησης, είπαν να πάγη ένας από αυτούς εις τα Μέθενα να μιλήση με τον Φαβιέ. «Ήταν καλέ, μου λένε, να πάγαινες και μόνος σου – είσαι αστενής, θα τον ενθουσίαζες αλλοιώς. Τους λέγω, να πεθάνω εις τον δρόμον θα πάγω να νεργήσω ό,τι μπορώ». Επήγα εις τα Μέθενα. Με δέχθηκε ο αγαθός Φαβγές κι όλοι οι αξιωματικοί. Τους ενθουσίασα. Τους ηύρα, πρόθυμους και με μεγάλον πατριωτισμόν. Σηκωθήκαμεν με τον Φαβγέ και πήγαμεν εις την Διοίκηση. Και διοριστήκαμεν εμείς οι δύο επίτροποι με δυό μέλη από την Διοίκηση και σκεδιάσαμεν και μιλήσαμεν να μείνη μυστικόν το σχέδιόν μας, κ’ έμεινε. Πήγε ο Φαβγές εις τα Μέθενα, έκαμε χαζίρι το σώμα του και το φόρτωσε πολεμοφόδια».
Στο σχέδιο για την αυτοβιογραφία του ο στρατηγός Μακρυγιάννης λέει: «Πήγα στην κυβέρνηση κ’ είπα αυτά όλα και μ’ έστειλε και πήγε εις τον γενναίον και αγαθόν Φαβιέ στα Μέθενα και αυτός και ούλοι μέσα οι γενναίοι άνδρες μ’ άκουσαν και πήραν απάνω τους πολεμοφόδια και αλοιφάδες για τους πληγωμένους και άλλα και μπήκαν μέσ’ το κάστρο. Πόσοι θυσιάσθηκαν η ιστορία σας τα λέγει». Σε δεύτερο σχέδιο της αυτογραφίας του γράφει: « η Διοίκησις με διορίζει να υπάγω εις Μέθενα και με διαταγάς της προς τον Κολονέλον Φαβιέρον. Υπακούει ο Γεν(αιότατος) Κολονέλος ετοιμάζεται δια πεντέξ’ ημέρας και μετά εξακοσίων στρατιωτών του, φορτωμένων μπαρούτην εισέρχεται εις την Ακρόπολιν πολεμών».
