Η πλήρης εγκατάλειψη του υγροβιότοπου της Ψήφτας ενθαρρύνει τους καταπατητές
ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Ο χώρος της λιμνοθάλασσας της Ψήφτας, ο σημαντικός αυτός υγροβιότοπος της περιοχής και της Ελλάδας, έχει μετατραπεί σε απέραντο σκουπιδότοπο, ενώ τα κτίρια και οι εγκαταστάσεις έχουν υποστεί ζημίες. Επίσης, παρά το φιλόδοξο όραμα για την μετατροπή του σε Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και τα τεράστια χρηματικά ποσά που δαπανήθηκαν προκειμένου να δημιουργηθεί αυτός ο πνεύμονας πρασίνου και να προστατευθεί το θαλάσσιο περιβάλλον και το οικοσύστημα, εδώ και δύο χρόνια ρημάζει στην εγκατάλειψη και την αδιαφορία. Τον Αύγουστο του 2010 παραδόθηκε το έργο ανάπλασης του υγροβιότοπου που κόστισε στον Έλληνα φορολογούμενο 1 εκατ. Ευρώ, ενώ σήμερα διαπιστώνουμε:
– Δεν έχει δημιουργηθεί φορέας διαχείρισης του υγροβιότοπου της Ψήφτας.
- Τα κτίρια έχουν υποστεί φθορές. Τα κάγκελα ενός παραθύρου έχουν κοπεί με αποτέλεσμα να μπαίνει ο οποιοσδήποτε μέσα στο κτίριο. - Η ξύλινη περίφραξη σε πολλά σημεία έχει καταστραφεί.
– Τα περισσότερα από τα 2.550 δένδρα και θάμνοι που φυτεύτηκαν έχουν ξεραθεί.
– Οι σωλήνες που υπάρχουν για το πότισμα των δένδρων και των θάμνων έχουν καταστραφεί και σε πολλά σημεία του χώρου λείπουν, προφανώς έχουν κλαπεί.
– Λείπουν όλα τα μαντεμένια καπάκια από τα φρεάτια στον περιβάλλοντα χώρο.
- Υπάρχουν λείψανα από ζώα. - Παντού υπάρχουν σκουπίδια και συμπεραίνεται ότι ο χώρος αυτός ουδέποτε έχει καθαριστεί τα τελευταία χρόνια.
– Τα παγκάκια που βρίσκονται στον περιβάλλοντα χώρο είναι κατεστραμμένα.
- Η Πέτρινη βρύση που υπάρχει είναι «θαμμένη» μέσα στους θάμνους.
- Οι πλακόστρωτοι διάδρομοι έχουν υποστεί σημαντικές φθορές.
– Τα ξύλινα παρατηρητήρια είναι εγκαταλειμμένα και ήδη αρχίζουν να ξηλώνονται.
– Η γέφυρα που χρησιμοποιείται από τους κάτοικους και τους παραθεριστές δεν έχει ολοκληρωθεί, ενώ αγνοείται η τύχη της θυρίδας που προβλέπει να ελέγχει τη ροή των υδάτων, χειμώνα – καλοκαίρι.
(έχει καταστεί επικίνδυνη και από τύχη δεν έχουμε θρηνήσει θύματα. Τα μπάζα που έχουν τοποθετηθεί στην αρχή της γέφυρας αποτελούν κίνδυνο και έχουν τραυματιστεί και πεζοί και επιβαίνοντες σε μοτοσυκλέτες, κυρίως τις νυχτερινές ώρες).
– Το κυριότερο είναι ότι με την κατάσταση που υπάρχει εδω και χρόνια ενθαρρύνονται οι διάφοροι καταπατητές και πλιατσικολόγοι.
ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΧΡΟΝΙΚΟ
Επισημαίνεται ότι ο υγροβιότοπος της Ψήφτας, για την σπάνια ομορφιά του, χαρακτηρίστηκε «εξαίρετου φυσικού κάλλους» από το ΥΠΠΟ (ΦΕΚ 849/Β/79). Εξάλλου να υπογραμμισθεί ότι σύμφωνα με μελέτες ειδικών ορνιθολόγων έχει εκτιμηθεί ότι 89 είδη πουλιών από 34 διαφορετικές οικογένειες μεταναστεύουν ή διαχειμάζουν σε αυτόν τον τόσο σημαντικό υδροβιότοπο. Μάλιστα, «συντονισμένες προσπάθειες της πρώην Νομαρχίας Πειραιά και του Οργανισμού Περιβάλλοντος, που διεκδίκησε και εξασφάλισε τη χρηματοδότηση έργων από το Γ’ ΚΠΣ με κονδύλια ύψους 1 εκ. ευρώ (χρηματοδότηση κατά 80% από ΕΤΠΑ και 20 % από Εθνικούς Πόρους), και ξεκίνησαν έργα για την προστασία του υγροτόπου από τον κίνδυνο της αλατότητας έγιναν εργασίες κατασκευών θυροφραγμάτων στο δίαυλο επικοινωνίας με τη θάλασσα, ο υγρότοπος και η γύρω περιοχή αναδείχθηκαν και αναβαθμίστηκαν αισθητικά και λειτουργικά με τις κατασκευές δύο παρατηρητηρίων πουλιών, χωμάτινων και πλακόστρωτων μονοπατιών και διαδρόμων, ξύλινου γεφυριού και μονοπατιού, που σε συνδυασμό με τις διακριτικές ξύλινες ενημερωτικές πινακίδες διευκολύνουν την διέλευση και την παρατήρηση του φυσικού τοπίου».
«Επίσης για την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος οι αρμόδιοι της Νομαρχίας προχώρησαν στην φύτευση 2.550 δέντρων και θάμνων, κατάλληλων ειδών που ευδοκιμούν στην περιοχή»
Στην παραλαβή του εκσυγχρονισμένου υγροβιότοπου, τον Αύγουστο του 2010, ο τότε Νομάρχης Γιάννης Μίχας, με δηλώσεις του τόνιζε «Οι προσπάθειες μας δεν εξαντλούνται στις εργασίες προστασίας και ανάδειξης του χώρου, αλλά πάνε ένα βήμα πιο πέρα. Στόχος μας είναι η για εκπαιδευτικούς λόγους αξιοποίηση της περιοχής, διότι είμαστε πεπεισμένοι ότι η ίδρυση του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τον Οικολογικό Βιολογικό Σταθμό, τα δύο παρατηρητήρια πτηνών και το περίπτερο Πληροφόρησης επισκεπτών στην είσοδο του υγροτόπου θα συμβάλλουν στην προώθηση της προστασίας του υγροτόπου, καθώς και στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση μικρών και μεγάλων πολιτών για τις λειτουργίες και τις αξίες του».
ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Λίγα χρόνια πριν, το 2006, είχε δημιουργηθεί από το Υπουργείο Παιδείας το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην περιοχή και λειτουργούσε στις εγκαταστάσεις της Τροιζήνας. Η λειτουργία του ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2007 κατόπιν προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας και των Δήμων Τροιζήνας και Μεθάνων. Η Παιδαγωγική Ομάδα τότε του ΚΠΕ αποτελούνταν από 5 εκπαιδευτικούς Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης με εμπειρία στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Το οποίο καταργήθηκε εδώ και ένα χρόνο.
Στόχος του ΚΠΕ ήταν η απόφαση γνώσεων, εμπειριών, δεξιοτήτων και η ευαίσθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών και άλλων κοινωνικών ομάδων σε θέματα περιβάλλοντος, ώστε να συνειδητοποιήσουν τις σχέσεις αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης Ανθρώπου-Περιβάλλοντος-Κοινωνίας και να αναπτύξουν υπεύθυνες στάσεις και συμμετοχικές συμπεριφορές απέναντι στα περιβαλλοντικά προβλήματα. Μάλιστα, ανάμεσα στα προγράμματα το περιλαμβάνονταν το πρόγραμμα: «Στη λιμνοθάλασσα της Ψήφτας», βιωματική ανακάλυψη της λιμνοθάλασσας της Ψήφτας. Απευθυνότανι σε μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου (μονοήμερο ή διήμερο).
Η ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ Κ. ΛΑΛΙΩΤΗ
Αναζητώντας στοιχεία για τον υδροβιότοπο, εντοπίσαμε από τα πρακτικά της Βουλής, το παρακάτω έγγραφο του 1996, που αναδεικνύει την «ιστορική ανεπάρκεια της Πολιτείας και των υπηρεσιών της»: Στην με αριθμό 579/11-11-96 ερώτηση δόθηκε με το υπ’ αριθμ. 261/5-12-96 έγγραφο από τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ δόθηκε η ακόλουθη απάντηση: «Απαντώντας στην ερώτηση με αριθμό 579 που κατατέθηκε στις 11-11-96 από τον Βουλευτή κ. Μανώλη Μπεντενιώτη, σας γνωρίζουμε τα εξής: Το έργο «Διαχείριση υγροτόπου Ψήφτα Τροιζηνίας και της ευρύτερης περιοχής» – πρόταση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Πειραιά – εξετάσθηκε στην 4η Επιτροπή Παρακολούθησης του Β ΚΠΣ στις 2-12-96 και προεντάχθηκε στο ΕΠΠΕΡ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον»). Η οριστική ένταξη θα γίνει μετά την έγκριση του τεχνικού δελτίου του έργου, το οποίο και έχει ήδη αποσταλεί στην αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο συνολικός προϋπολογισμός περάτωσης του έργου ανέρχεται στο ποσό των 300 εκατ. δρχ. Στο φυσικό αντικείμενό του (όπως περιγράφεται στο Τεχνικό Δελτίο) μεταξύ των άλλων προβλέπεται και η σύνταξη Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) στο πλαίσιο της οποίας θα οριοθετηθούν οι ζώνες προστασίας του υγροτόπου, θα καθορισθούν τα μέτρα προστασίας και θα προταθεί σχέδιο διαχείρισης και κανονισμού λειτουργίας της περιοχής προστασίας. Τα ανωτέρω θα περιληφθούν σε σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος στο πλαίσιο του Ν. 1650/86 «για την προστασία του περιβάλλοντος». Ο Υπουργός Κ. ΛΑΛΙΩΤΗΣ»
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ- ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Ευλόγως διατυπώνουμε τα παρακάτω ερωτήματα:
1. Για ποιο λόγο δεν έχει δημιουργηθεί ο Φορέας Διαχείρισης της λιμνοθάλασσας της Ψήφτας;
2. Γιατί καταργήθηκε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης από το υπουργείο Παιδείας;
3. Υπάρχει επιστημονική παρακολούθηση του υγροβιότοπου;
4. Ποιος έχει την ευθύνη καθαριότητας, συντήρησης και επίβλεψης του υγροβιότοπου;
5. Η Περιφέρεια, τι προτίθεται να κάνει προκειμένου να προστατευθεί ο υγροβιότοπος και να μην απαξιωθεί το έργο που στοίχισε 1 εκατ. Ευρώ;
6. Ο Δήμος Τροιζηνίας- Μεθάνων, τι πρωτοβουλίες ανέλαβε προκειμένου να προστατευθεί και να λειτουργήσει ο υγροβιότοπος μέσα σε μια προοπτική ανάπτυξης της περιοχής και να λειτουργήσει ως χώρος αναψυχής για τους κατοίκους της Τροιζηνίας;
7. Έχει γίνει οριοθέτηση των ζωνών προστασίας του υγροτόπου;
Το αρχικό κείμενο γράφηκε στις 26 Νοεμβρίου 2012 απο τον Σάββα Ν. Αθανασίου.
