Ιστορικές εκδόσεις για τον Πόρο
ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΙΑΤΗ: Στα 1809 ο Γάλλος διπλωμάτης Ογκίστ ντε Ζασσώ (1782-1849), μετά από διπλωματική αποστολή του στις ελληνικές περιοχές της Οθωμανικής επικράτειας, και για ενημέρωση της κεντρικής υπηρεσίας του, συνέταξε ένα Υπόμνημα «Περί της φυσικής και πολιτικής καταστάσεως των νησιών Ύδρας, Σπετσών, Πόρου και Ψαρών κατά το έτος 1808». Χάρη στην αντικειμενικότητα και την ακρίβεια των αναφερομένων στο υπόμνημα στοιχείων, έχουμε σήμερα πρόσβαση σε σημαντικές πληροφορίες για τη γεωγραφία, την ιστορία, τα ήθη, τη γλώσσα, την ενδυμασία, την παιδεία, τις θρησκευτικές διεργασίες και κυρίως την οικονομική δραστηριότητα και την πολιτική κατάσταση στα νησιά που αναφέρεται την κρίσιμη εκείνη εποχή της προετοιμασίας τους για τον μεγάλο Ξεσηκωμό. Και σημειώνεται τόσο ο εγκωμιαστικός και ενθουσιώδης τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας εκφράζεται για τους Έλληνες, όσο και η οξυδέρκεια με την οποία εκείνος αποτιμά τον ρόλο που θα έπαιζαν τα νησιά αυτά αναπτύσσοντας την ναυτιλία τους στον επερχόμενο Αγώνα για την Ελληνική Ανεξαρτησία.
Το χειρόγραφο του υπομνήματος εντόπισε ξεχασμένο και ανέκδοτο στα αρχεία του γαλλικού Υπουργείου Εξωτερικών ο διαπρεπής Έλληνας ιστορικός, ακαδημαϊκός και καθηγητής Νομικής και Οικονομικών του Α.Π.Θ. Κων/νος Σβολόπουλος και το έφερε για πρώτη φορά στο φως στην Αθήνα το 1978 στο πρωτότυπο γαλλικό κείμενό του με δική του εισαγωγή και σημειώσεις, και έκδοση της «Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών».
Το 2015 ο εκδοτικός οίκος Δ. Ν. Καραβία εξέδωσε μεταφρασμένο στα Ελληνικά το Υπόμνημα με την Εισαγωγή και τις Σημειώσεις του καθηγητή Σβολόπουλου. Η μετάφραση έγινε από τους Δ.Γ. Κιουσόπουλο και Π.Μ. Πρωτοψάλτη.
Η πρωτοβουλία και ή κάλυψη των δαπανών αυτής της έκδοσης οφείλεται στον Κωστή Δουζίνα, Ποριώτη φιλίστορα και θιασώτη των προσπαθειών που κάνουμε σήμερα για την αναγνώριση της προσφοράς του Πόρου μαζί με τα άλλα ιστορικά νησιά στον Αγώνα του 21. Και το Υπόμνημα του Ζασσώ, πέρα από τις άγνωστες και σημαντικές πληροφορίες που δίνει, πασιφανώς καταδεικνύει και τις δυνατότητες που είχε τότε το νησί μας για μία αποτελεσματική συμμετοχή στον Αγώνα.
Με το πολύτιμο αυτό βιβλίο εμπλουτίστηκε και η Δημοτική Βιβλιοθήκη του Πόρου, χάρη στη σχετική ευγενική πρωτοβουλία του χορηγού.
Ο υπεύθυνος της Χατζοπουλείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πόρου
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ
